Wednesday, September 26, 2007


8) - PANTUL AWAN MALAM BAJAGA PANGANTIN

Bahari, siapa-siapa nang handak jadi pangantin tapaksa maulah banyak pasiapan. Amun nang lalaki , pakaian musti banyak di sadiakan. Amun kada banyak, tapaksa pang mainjam ka kawanan hagan mamanuhi bet pangantin. Nang bibini pulang tapaksalah mainjam barang-barang amas hagan dipakai masa basanding, tarus hagan masa tulak bajalanan ka rumah mintuha .

Sunyaan ni timbul pasal adat orang Banjar kada mau kalah pada orang lain. Nang kawitan pulang amun aruh pangantinan basaruan habis saparitan. Kada mau kada sapanggal-sapanggal parit. Supan jer . Jadi, tapaksalah bajual pakulih banih samusim habis-habisan. Ada nang tapaksa pulang tulak ka kadai pajak gadai !.

Ulun handak mamadahkan ka kakanakan wahini kayapa adat handak baungah-ungah bajadian masa malam ‘ bajaga pangantin ‘ tu. Tagal sabalum tu ulun handak mamadahkan sahuaran karasmin Banjar masa pangantin basanding nang balum habis dipadahkan dalam coretan tadahulu.

Ada sauting karasmin Banjar bilang mambari lilihan siapa haja nang maniring. Karasmin tu disambat ‘ pantul ‘ . Inya diulah biasanya masa pangantin basanding subalah patang.

Pantul ni amun handak tahu ialah kumpulan orang nang mamakai pakaian sarabaneka. ( Basa Malayu ‘ Pakaian Beragam ‘ ). Biasanya nang jadi pantul tu sunyaan kakanakan anum lalakian . Ahli kumpulan pantul tu, tapulanglah handak barapa orang banyaknya. Ada nang batujuh balapan orang , ada nang labih lagi pada itu. Sunyaan pantul tu mamakai pakaian-pakaian nang mambari lilihan siapa haja nang maniring.

Contoh, ada pantul incaan kaya orang bibini tagal mamakai baju kutang diluar baju. Ada pulang nang basalawar rabit diburit. Ada mamakai karis incaan. Ada pulang nang basisingut panjang sabalah parut burui. Macam-macam ada !.

Bila pangantin sabujurnya sibuk handak datang basanding, pantul-pantul tu mulalah jua kaluaran saekung-saekung matan padang tagah. Umpatan juga angkuhannya handak maniring pangantin. Biasanya orang banyak kada karasaan pantul tu kaluaran. Tapi bila babunyi gandang tim buruk atawa pariuk tumbus dicatuk-catuk , hanyar orang tahuan. Orang pun mula gigir tatawaan !.

Pantul-pantul tu pulang inya maulah jua saurang paarakan pangantinan . Ada pangantin pantul lalaki, ada pangantin pantul bibini. Pakaian pangantin pantul tu sunyaan mambari lilihan orang nang maniring . Imbah tu, pantul-pantul lain umpat jua mairingi pangantinnya sambil basurak-surak , sambil basilat-silat.

Bila pangantin bujur basanding di halaman, pangantin pantul tadi awan pangiring-pangiringnya umpat jua maulah pasandingan di padang tagah di higa rumah. Biasanya masa tulah orang banyak nang maniring pangantin sabujurnya kada karuan rasa lagi, kada karing gusi auran tatawaan maniring kalaku lucu pangantin pantul di padang tagah tadi….

Habis pangantin bujur basanding di halaman, di bawalah naik pulang ka rumah. Masa tulah pangantin pantul marunca-runca handak jua naik ka rumah. Napa lagi ! Gigir pang sabarataan basapih. (Tagal, sabujurnya pangantin pantul tu saja-saja handak manyuruh orang tatawaan banarai !...).

Bila habis haja majlis pasandingan pangantin bujur , pantul-pantul tu sunyaannya tulakan ka tihang licin nang memang diulahkan parak situ. Di atasnya diandaki bamacam-macam barang makanan kaya pisang, kuih salimpat, katupat, hintalu sarabanya ada, tamasuk jua tapih, tuala atawa duit.

Sunyaan pantul tadi masing-masing handak manaiki tihang licin tu maambil barang di atasnya. Masa tulah jua pangantin pantul laki bini balulus pakaian , umpat jua handak naik ka tihang licin. Pendeknya, masa tulah asa ulun kadada siapa nang kada takurihing tatawaan maniring parangai pantul-pantul tu…..Sunyaan nang ada di situ gigir pang !.

Habis dah pasal carita pantul. Ulun babulik pulang handak mamadahkan pasal malam bajaga pangantin tadi.

Malam bajaga pangantin biasanya bamula imbah sambahyang Isyak. Kira-kira pukul sapuluh malam labih kurang. Malam tu rumah pangantin bibini tarang bandarang oleh lampu gaslin. Di tanah , di sarubung sunyaan tarangan .

Majlis bamula awan pangantin basanding dahulu di tanah. Imbah tu hanyar naik ka rumah, tarus pangantin lalaki duduk di anjung. Diapit oleh kakawanannya badua batiga nang ‘ hero ‘. Sabarataan jumputan khas ahli lagu , orang saparitan nang datangan tamasuk orang alim dudukan bakuliling rumah.

Majlis dimulakan awan mambaca Barzanji. Sapalih kampung ada nang manyuruh pangantin lalaki mambaca rawi pamulaannya ! Tu pang pasalnya pangantin lalaki bahari tapaksa balajar mambaca Barzanji dahulu sampai bisa sabalum kawin . Takutan disuruh mambaca Barzanji pamulaan napa ! ( Amun kada bisa mambaca Barzanji, malu pang saumuran hidup katahuan orang ! ).

Bila sampai masa marhaban, pangantin lalaki masuk ka bilik pangantinan. Di situ pangantin bibini ada badua batiga awan nang kawan mahadang. Cagaran handak basilih pakaian, angkuhannya. Tagal, sabujurnya handak maambil paluang mula batugaran awan bini banarai, tahulah !. Nang bini gin umpat manolongi nang laki maungkai pakaian dalam bet, manjulungi. Imbah tu malipatkan baju nang dipakai tadi…..Maka mulalah pangantin bataguran, takurihingan . Hai, rame pang !....

Habis basilih pakaian, sadang orang imbah marhabanan di luar, pangantin lalaki kaluar pulang duduk di anjung. Sampailah masa makan duduk dianjung tu. Imbah makan, pangantin masuk pulang ka bilik pangantin. Basilih baju lain sambil bataguran pulang awan bini di bilik pangantinan . Hei.. rame lah masa tu !.

Imbah makan malam tu, orang nang tuha-tuha bulikan ka rumah masing-masing. Tinggal jumputan khas ahli-ahli lagu awan nang anuman di anjung. Masa tu bamulalah majlis balalaguan. Biasanya baampat balima jumputan mambaca Quran dahulu. Wakil pangantin lalaki gin di jumput jua mambaca Quran masa tu. Imbah tu baqasidah bamapat balima pulang , tamasuk wakil pangantin lalaki jua.

Labih kurang pukul satu atawa pukul dua tangah malam, majlis barehat nginuman awan makan wadai karing. Masa tu pangantin masuk pulang ka bilik. Basilih pakaian awan bataguran .( Jer kakanakan wahini TST – tau sama tau ! ).

Imbah tu majlis balalaguan disambung pulang awan lagu-lagu Arab. Lagi nang harat masa tu di antaranya: Ya Gamil- Ya Gamil, Waiyak , Al ‘asfuri, Syamrah ya syamrah, Ya Mahmood, Ya zahratan ( Sahibar manyambar sapalih haja ).

Bila parak waktu subuh, hanyarlah majlis balalaguan habis. Masing-masing mata bangkor kada guring samalaman. Orang jumputan ahli lagu gin bulik jua. Dapatlah ‘ hadiah ‘ duit lima ringgit saekung. Amun jumputan tu jauh datang, kaya matan Pasir Panjang, Sungai Air Tawar atawa di lain, dapatlah sapuluh ringgit saekung !.

Bila orang sunyaan hudah bulikan, pangantin lalaki awan nang kakawanan jadi pangapit badua batiga tadi gin mula barabahan di anjung rumah. Guringan sampai baesukan !. Pangantin bibini gin kaya itu jua. Mata mangantuk banar, tarus guringan di bilik pangantinan……..

Dicoret:

Sungai Haji Dorani, Sungai Ganal

25 Oktober 2005 / 21 Ramadhan 1426

No comments: